جناب آقای جلالي لطفاً خودتان را معرفی بفرماييد.
سعید جلالی، متولد 1333، فعال در امور فرهنگی، اجتماعی و انتشاراتی
شما هم اکنون یک مدرسه را بهصورت خیریهای، برای دانشآموزان محروم شهر تبریز، اداره میکنید، ممنون میشویم مقداری درمورد این مدرسه و فعالیتهای آن صحبت بفرمایید.
با توجه به اینکه مسئولیت هیئتمدیره خیرین مدرسهساز آذربایجان شرقی را به عهده دارم، شناخت کافی در مورد کاستیهای فضای آموزشی، بهویژه عدالت آموزشی داشته و از سويی عدم برخورداری از حمایتهای وزارت آموزش و پرورش در این استان دو زبانه و اختیاری و پولی اعلام کردن مقطع پیشدبستانی، اینجانب با اهالی فرهنگدوست در سال 1395 نسبت به تأسیس اولین مدرسه غیرانتفاعی برای کودکان بیسرپرست و بدسرپرست (باالویت ایتام)، اقدام کردیم. در این مدارس دخترانه و پسرانه، همه امکانات کاملا رایگان میباشد از جمله: کیف، کفش، لباس، کتاب، لوازمالتحریر، بیمه، تغذیه میانوعده غنیشده، سرویس ایاب و ذهاب (چون تمام کودکان از حواشی شهر و روستاهای همجوار هستند) و خدمات کادر آموزشی و مدیریتی. در اين مدارس هیچ کمک یا منبع مالی از دولت و وزارت آموزش و پرورش استفاده و دریافت نمیگردد و هیچ هزینهای بر خانوادهها جهت تحصیل کودکان تحمیل نمیگردد. با توجه به کیفی بودن اداره، مدارس بارها مورد بازدید و تقدير زیر وقت و معاونت ابتدايی وزارتخانه قرار گرفته و در نشست سال 2019 در شهرکلن آلمان نيز این مدارس بهعنوان نمونه شهر دوستدار کودک مورد تقدیر یونیسف قرار گرفته است. دلیل اینکه مدارس نیکانآینده انجمن حکمت تبریز بهعنوان الگو در کشور مطرح شده است این است كه در اين مدارس، علاوه بر آموزش برتر و کیفی، مهارتهای زندگی هم تدریس میگردد. بهعلاوه به رفع فقر چندبعدی کودکان تحتپوشش نيز توجه ميشود و دو کارگاه اشتغال برای مادران آمادهي اشتغال تاسيس شده است که درآمد و معیشت خانواده با سربلندی اشتغال مادران تأمین میگردد، نه از خیریههای معیشتی دولتی و غیردولتی؛ و اين امر در عزتمندی کودکان و ممانعت از حقارت اجتماعی آنان موثر است.
اگر ممکن است بفرمایید از چه زمانی وارد فعالیتهای خیریهای در حوزه علم و دانش شدید؟ چه اتفاقاتی باعث ورود شما به این عرصه شد؟
با توجه به تربیت در فضای خانواده سنتی و ایمانی و ارزشی بودن نیکوکاری و عمل صالح، به مشارکت در امور اجتماعی علاقمند بودم و با احتساب فراز و فرودها، 50 سال سابقة فعالیت در زمینههای مختلف دارم كه البته تقريبا 20 سال اخیر، عمدة فعالیت خود را معطوف به مدرسهسازی و مدرسهیاری كرده و 8 سال است که به مدرسهداری اهتمام دارم.
چه عواملی باعث شده که شما وارد فعالیتهای خیریهای و حمایتی در حوزه علم و دانش شوید؛ یعنی فعالیتهای خیریه در این حوزه چه مزیتها و ترجیحاتی نسبت به دیگر حوزهها دارد؟
یکی از انگیزههای فعالیت در این حوزه وجود و مشاهده نابرابری و فقر آموزشی بوده که موجب محرومیت اقشار دهک پايین از امکانات مساوی و عدم دسترسی میباشد که با استعانت از الطاف خداوندی ما موفق به کاهش کاستیها و ایجاد امکانات تحصیلی برای کودکان نیازمند شدیم.
قطعاً فعالیت خیریه بهطور اعم، و در حوزه علم و فناوری بهطور اخص، دارای لذت و شیرینی خاصی است، میتوانید یک خاطره یا خاطرههایی از کار خیر در عرصه علم و فناوری که برای شما خیلی شیرین هستند را برای ما بازگو کنید؟
بالاترین مزیت این امور نیل به مراتب عالی رضایتمندی خداوند مهربان است و دیگر مزیت عمده و اثربخش این اقدامات، تأثیرات رفع فقر نسلی کودکان تحتپوشش است که در آینده، از موفقیت شغلی مناسب برخوردار خواهند بود.
در مدت زمان فعاليت خود در زمينهي نيكوكاري در حوزهي آموزش عالي، چه خاطراتي داريد؟
در این مدت طولانی فعالیت، خاطرات تلخ و شیرین بسیاری را تجربه کردم که به دو مورد اشاره میکنم. حدود 25 سال پیش، به دیدار یک خانواده رفتم که پدر خانواده مبتلا به سرطان مفاصل بود و شاگرد بنائی میکرد. پدر خانواده بعد از 2 سال درگذشت و فرزند پسر او را از هر لحاظ حمایت کردم. مادرش با باقالیبافی چرخه زندگی را میچرخاند و بهعلت پشت دارقالی نشستن، پاهايش فلج شده بود، ولی پسر خانواده با هوش بالا و یادگیری خاص در کنکور با رتبه بالا قبول شد و امروز عضو هیئتعلمی یکی از دانشگاههای معتبر کشور میباشد. به این اصل اعتقاد دارم كه در بین کودکان بیسرپرست، بدسرپرست و فقیر، افرادی مثل آن کودک یتیم بسیار هستند كه به عدالت نياز دارند.
از ديگر خاطرات ميتوانم به شرکت در نشست بشردوستان دنیا در سال 2015 اشاره كنم که برای انتقال تجربه، ميزبان 14 برنده جایزه نوبل علمی بودند و همه دانشمندان تجربه زندگی و کارنامه خود را بیان کردند که فقط رفع نیاز فقرا در ادامه توسعه کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته با گستره آموزش و همگانی کردن آموزش و اعمال عدالت آموزشی میسر است.
فکر میکنید نقاط ضعف فعالیت خیریهای در حوزه علم و فناوری در ایران چیست؟ چه سختیها و چالشهایی بر سر راه این نوع فعالیتها وجود دارد؟
یکی از چالشهای احتمالی پیش رو، موازیکاری با دولت و هشدار از دولتیشدن میباشد؛ چون عامل دولت در امور خیر، نیکوکاری و کارهای داوطلبانه در گذشته کارنامه مطلوبی نداشته است و بهغیر از نیازسنجی توسط دولت، نزدیکی و مشارکت، خسارتبار و موجب عدم اعتماد اجتماعی میگردد.
چه پیشنهادهايي برای تسهیل فعالیت خیریه در حوزه علم و فناوری در ایران دارید؟
اصولا بنیاد باید یک چتر و پوشش فراگیر بر حوزه تشکلهای علمی دانشجويی و دانشگاههای کشور داشته باشد و اهداف متعالی خود را در گستره کار خیر و خداپسندانه برای جامعه هدف خود باز تعریف نماید.
چه پیشنهادهايي برای دعوت خیرین جهت ورود به عرصه حمایت از علم و فناوری دارید؟
برای جذب و فعال کردن خیرین باید اهداف و آرمانهای بنیاد حساسسازی اجتماعی شوند؛ اولیاي دانشجویان جدیدالورود با برنامهريزي به مشارکت دعوت شوند و در مسائل اجرايي در تمام مناطق جغرافیايی کشور از اصل مسئولیتهای اجتماعی بنگاههای اقتصادی استفاده شود.