بنیاد دانشگاهی فردوسی

      بنیاد دانشگاهی فردوسی موسسه‌ای علمی، فرهنگی، غیرسیاسی، غیرانتفاعی، عام‌المنفعه و مستقل از تشکیلات رسمی دانشگاه فردوسی مشهد است و با اهداف خیرخواهانه برای جلب مشارکت و کمک‌های مردمی در سال 1383 تأسیس شده است.

در این شماره از خبرنامه بنیاد حامیان علم و فناوری ایران گفتوگویی داریم با دکتر عبدالرضا باقری، رئیس سابق دانشگاه فردوسی مشهد، که درباره بنیاد دانشگاهی فردوسی، در جایگاه یکی از پرسابقهترین و فعالترین بنیادهای دانشگاهی  سخن میگوید:

• از تاریخچه تشکیل بنیاد دانشگاهی فردوسی برای ما بگویید.

دکتر ابوالفصل باباخانی، در پاسخ به چگونگی ایجاد بنیاد دانشگاهی فردوسی می‌گوید:

سالها دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان یک قطب علمی در شمال شرق کشور از نبود ارتباط صحیح و تعامل کارآمد با افراد صاحب‌نظر، خیراندیش و علم‌دوست رنج میبرد. به منظور رفع این مشکل، ضمن مشورت با افراد مختلف، به این نتیجه رسیدم که بهره‌گیری از این افراد برای عضویت آن‌ها در هیأت امنای دانشگاه‌های منطقه شمال شرق، که در آن زمان دانشگاه فردوسی مشهد نیز تحت نظر آن اداره می‌شد، یکی از راه‌های رفع این خلأ بود.

به عنوان اولین گام در راه ایجاد تعامل بین دانشگاه و افراد علاقهمند به حوزه علم و فناوری، در سال 1377 از جناب آقای علی باقرزاده (بقاء) برای عضویت در هیأت امنای دانشگاه تقاضای همکاری کردیم. با استقبال وی از این پیشنهاد و با صدور حکم رسمی وزارت فرهنگ و آموزش عالی سابق  مبنی بر عضویت ایشان در هیات امنا،  دانشگاه توانست از خدمات ارزنده ایشان به بهترین شکل برخوردار شود.

علی باقرزاده با حضور منظم در دانشگاه و ملاقات با اعضای هیأت علمی، دانشجویان و همچنین قسمت‌های مختلف دانشگاه با مسائل و مشکلات دانشگاه آشنا شده و در جریان امور مختلف دانشگاه قرار میگرفت. پس از آن،  درخواست دانشگاه  برای استفاده از حضور و خدمات افراد برجسته استان برای همکاری مورد تأیید وزارتخانه قرار گرفت و ستاد «همیاران عمران دانشگاه» متشکل از گروهی از خیّرین شامل علی باقرزاده، مهندس سیدجواد شهرستانی، زنده‌یاد علی امیری‌پور، مهندس حمید مستشاری، دکتر محمدهادی هادی‌زاده، حاج محمود معاون، حاج جواد رحیمیان، مهندس محمد گرجستانی، مهندس اکبر باقرزاده، مهندس حسن اسماعیل زاده، مهندس فرامرز‌ یغمایی، مهندس حسن فقیه سبزواری و بعضی از مدیران وقت دانشگاه نظیر حسن حاجی کاظمی، مهندس محمدرضا قانع و دکتر علی حائریان در اردیبهشت 1380 تشکیل شد.

پس از تشکیل این ستاد، موضوع گسترش فعالیت‌های این ستاد به‌صورت رسمی در جلسات متعدد هیأت رئیسه وقت دانشگاه مطرح بود. به گونهای که عملکرد تأثیرگذار این ستاد منجر به اتخاذ تصمیمی مبنی بر تشکیل بنیادی با عنوان «بنیاد دانشگاهی فردوسی»  شد که در جایگاه یک مؤسسه علمی، فرهنگی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی مستقل از تشکیلات رسمی دانشگاه فردوسی مشهد و برای اهداف خیرخواهانه و جلب مشارکت و کمک‌های مردمی به فعالیت بپردازد.

• شما به عنوان مؤسس این بنیاد، کدامیک از اقدامات و فعالیتهای بنیاد فردوسی را مهمترین و تأثیرگذارترین، ارزیابی میکنید؟

فعالیت‌های بنیاد دانشگاهی فردوسی را ذیل دو بخش میتوان خلاصه کرد: ساخت‌و‌ساز فضاهای فیزیکی و فعالیتهای عمرانی و تهیّه و تأمین تجهیزات و  ایجاد امکانات رفاهی برای دانشجویان.

در جدول زیر فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته با مشارکت خیِّرین و حامیان در حوزۀ سخت‌افزاری (ساخت‌وساز فضاهای فیزیکی و عمرانی، تهیّه و تأمین تجهیزات و ....) تا انتهای سال 1399 به تفکیک  سال آورده شدهاست:

چه فعالیتهایی در زمینه  ایجاد امکانات رفاهی برای دانشجویان صورت گرفته است؟

ترجیح میدهم گزارش فعالیتهای حوزه رفاهی بنیاد را فهرست وار بیان کنم:

1. اعطای وام ضروری و کمک هزینه تحصیلی به دانشجویان مستعد و بی‌بضاعت یا کم‌بضاعت دانشگاه .
2. کمک به پرداخت تمام یا بخشی از شهریه برخی از دانشجویان نیازمند و مستعد دانشگاه که از سوی نمایندگان محترم بنیاد در دانشکده‌ها، مقامات دانشگاه، و یا رؤسای آموزش دانشکده‌ها به بنیاد معرفی می‌شوند.
3. کمک به پرداخت اجاره‌بهای خوابگاه بعضی از دانشجویان پسر دوره‌های شبانه دانشگاه که در خوابگاه‌های خودگردان غیردولتی شهر اقامت دارند.
4. معرفی و درمان کلیۀ دانشجویان بی‌بضاعت یا کم‌بضاعت دانشگاه که نیاز به معالجات تخصّصی و فوق تخصّصی در حدّ اعمال جراحی، رادیولوژی، سونوگرافی، MRI و غیره داشته‌اند.
5. پرداخت درمان دندانپزشکی دانشجویان نیازمند که با کمک و مساعدت سرکار خانم برزگر و مرکز بهداشت دانشگاه فراهم شده است.
6. شارژ کارت تغذیه چند صد نفر از دانشجویانی که توانایی مالی تهیه یک وعده غذای روزانه خود را ندارند.
7. اهدای جایزه به دانشجویان رتبه‌های اوّل سال‌های اوّل، دوّم و سوّم کلیۀ رشته‌های تحصیلی مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه، مشتمل بر لوح تقدیر و بن کتاب به مبلغ 000/50 تومان.
8. اهدای جایزه به فارغ‌التحصیلان رتبه‌های اوّل، دوّم و سوّم کلیۀ رشته‌های تحصیلی مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه، مشتمل بر لوح تقدیر با امضاء ریاست محترم هیأت امناء بنیاد دانشگاهی فردوسی و ریاست محترم دانشگاه و یک قطعه سکّه طلای پارسیان.   
9. اهدای جایزه به دانشجویانی که در زمینه "شاهنامه فردوسی و فردوسی‌شناسی"، پایان‌نامه‌ای شاخص و یا تحقیقی برتر ارائه داده اند، مشتمل بر لوح تقدیر و یک قطعه سکه بهار آزادی با پشتیبانی مالیِ استاد ارجمند جناب آقای دکتر محمد جعفر یاحقی.
10. اهداء جایزه در هرسال تحصیلـی به یک عضو هیأت علمی برجسته دانشگاه در یکی از شاخـه‌های چهارگانه (علوم انسانـی و هنر، کشاورزی و دامپزشکی، علوم پایه، فنی و مهندسی) که براسـاس شرایط آئین‌نامه مربوطه در سطـح دانشـگاه یا کشور، با کار و تلاش، به برجستـگی‌های ویژه علمـی، پژوهشـی و فناوری نائل شده باشند.
11. اختصاص بورس‌های تحصیلی از ابتدای نیمسال اول سال تحصیلی آینده به کلیۀ دانشجویانی که در رشته‌های هفتگانه دانشکده مهندسی با رتبه‌های بالا (نمره آزمون سراسری کمتر از 150) وارد دانشگاه فردوسی مشهد شوند.
12. انعقاد تفاهم‌نامۀ ماهر-محبی برای حمایت از دانشجویان مستعد خوشۀ شهاب؛
13. انعقاد تفاهم‌نامۀ مرتضایی برای حمایت از دانشجویان مستعد خوشۀ شهاب.

• بنیاد چه فعالیت‌هایی را در روزهای شیوع کرونا به انجام رساند؟

مهمترین اقدام بنیاد،  کمک 50 میلیون ‌تومانی برای تهیۀ گوشی‌های هوشمند، تبلت، تجهیزات صوتی و تصویری و بسته‌های اینترنتی برای دانشجویان کم‌بضاعت دانشگاه بود. به نظر من این اقدام از هر نظر در ایجاد آرامش روانی و ارتقای علمی دانشجویان تأثیر زیادی داشت و اثرات ماندگار آن سالها در خاطره دانشگاه باقی خواهد ماند.

• مهم‌ترین اقدامات عمرانی و آموزشی بنیاد حامیان فردوسی در یک سال گذشته چه بوده است؟

بنیاد دانشگاهی فردوسی، برای نیل به اهداف بند 5 و 9 از مادۀ 2 اساسنامه که به‌موجب آن گسترش ایجاد مراکز رفاهی، خوابگاهی و آموزشی و همچنین توسعه و ارائۀ خدمات دانشگاهیِ هر چه بیشتر برای دانشجویان مدِّنظر بوده و نیز همکاری با دانشگاه برای ارتقای کمی و کیفی دانشگاه فردوسی مشهد به‌مثابة دانشگاهی برتر در سطح ملّی و منطقه‌ای را در دستور کار داشته، در یک سال گذشته اقدام به انجام فعالیت‌هایی به شرح ذیل کردهاست:

• اجرای پروژۀ سرای زنده‌یاد مهندس شهرستانی و پیشرفت پروژه؛
• بورس تحصیلی به دانشجویان واجد شرایط؛
• کمک‌هزینه و وام دانشجویی به دانشجویان نیازمند؛
• راه‌اندازی مددکاری بنیاد با همکاری موقوفۀ ملامحمدخان برای تهیۀ لباس برای دانشجویان مستعد دختر و پسر دانشگاه (تحت‌‎پوشش قرارگرفتن حدود 130 نفر)؛
• اهدای 200 دست لباس فارغ‌التحصیلی از سوی خیّرین برای برگزاری جشن‌های فارغ‌التحصیلی؛
• تفاهم‌نامۀ سه‌جانبۀ همکاری‌های مشترک علمی‌پژوهشی میان دانشگاه، مجمع خیِّرین توسعۀ فنی‌حرفه‌ای و بنیاد دانشگاهی فردوسی؛
• انعقاد تفاهم‌نامۀ ماهر-محبی برای حمایت از دانشجویان مستعد خوشۀ شهاب؛

از تفاهم نامه ماهر- محبی حامی بیشتر بگویید

سرکار خانم «محبوبه ماهر» از دانشگاهیان دانشگاه فردوسی بودند که عمر با ارزش خود را در راه علم و کتاب‌خوانی گذرانیدند و به افتخار بازنشستگی نایل شدند. تفاهم‌نامهای تحت عنوان کمک‌هزینه دانشجویی «ماهر_محبی» برای حمایت از دانشجویان دانشگاه فردوسی، مابین نماینده قانونی (وکیل قانونی) خانواده ماهر محبی و بنیاد دانشگاهی فردوسی در مردادماه 99 به امضا رسید.

دانشجویان مستعد خوشۀ شهاب مشمول این طرح بوده و مبلغ این کمک‌هزینه، ماهیانه مبلغ پنج میلیون ریال برای مقطع دکتری، چهار میلیون ریال برای مقطع ارشد وسه میلیون و 500 هزار ریال برای مقطع کارشناسی به‌مدت یکسال است.

در قالب این تفاهم‌نامه مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان کمک‌هزینه تحصیلی برای دانشجویان مستعد دانشگاه فردوسی در اختیار بنیاد قرار گرفت تا از سود حاصل از این مبلغ، به این قشر کمک شود.

همچنین، با انعقاد تفاهم‌نامۀ مرتضایی پس از بررسی‌های لازم و انجام مصاحبه کمیتۀ ارزیابی، تعداد 26 دانشجوی مستعد سید خوشۀ شهاب در سه مقطع، تحت‌پوشش قرار گرفتند.

برای اجرای تفاهم‌نامۀ مرتضایی دانشجویان مستعدی که رشد تحصیلی مناسبی داشتهاند، مشمول این طرح بوده و این کمک‌هزینه به‌مدت یکسال (هر ترم به مبلغ شش میلیون و 500 هزار ریال)  است.

همچنین یکی از اهداف بنیاد توانمندسازی و افزایش مهارت دانشجو است. برای تحقق این هدف پیش‌بینی می‌شود دانشجویان مشمول این طرح، امکان گذراندن کارگاه‌های روانشناسی مرکز مشاوره داشته باشند تا پس از یکسال، دانشجویان بهره‌مند از این طرح نیز مهارت‌ اجتماعی لازم را کسب کنند.