دانشگاه ايلام در ابتدا با عنوان آموزشکده دامپروري ايلام و از سال 1355 به عنوان تنها دانشکده مستقل دامپروري و شاخه اي از دانشگاه رازي کرمانشاه شروع به فعاليت نموده است. پس از انقلاب فرهنگي اين آموزشکده به دانشکده کشاورزي تغيير مييابد. در سال 1371 با توجه به اهداف انقلاب اسلامي مبني بر توسعه فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي مناطق محروم و به برکت سفر مقام معظم رهبري به استان ايلام اين دانشکده از دانشگاه رازي مستقل و به دانشگاه ايلام ارتقاء يافت. در حال حاضر دانشگاه ايلام داراي 120 رشته تحصيلي در مقاطع کارداني، کارشناسي ، کارشناسي ارشد و دکتري مي باشد. هم اکنون بيش از 7500 دانشجو در مقاطع تحصيلي کارداني، کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري در اين دانشگاه مشغول به تحصيل ميباشند. اعضاء هيأت علمي دانشگاه 221 نفر ميباشند که از اين تعداد 13 نفر مربي، 116نفر استاديار، 80 نفر دانشيار و 12 نفر استاد هستند. کارکنان دانشگاه 389 نفرند که شامل 197نفر رسمي، 83 نفر قرارداد معين، 115 نفر تحت پوشش شرکت خدماتي و 4 نفر حجمي ميباشند.
دانشگاه ايلام در حال حاضر داراي 7 دانشکده (دانشکده نفت و گاز، دانشکده کشاورزي، دانشکده ادبيات و علوم انساني، دانشکده فني و مهندسي، دانشکده علوم پايه، دانشکده پيرادامپزشکي و دانشکده الهيات) ميباشد که با رياست دکتر طاهر عليمحمدي به فعاليت خود ادامه ميدهد.